Thời Sự

HOA KỲ VÀ CHÍNH SÁCH NGOẠI GIAO PHÁO HẠM

        Hàng không mẫu hạm nguyên tử USS George Washington và các tàu chiến, phi cơ của Mỹ đang kéo vào gần bờ bán đảo Triều Tiên sau vụ bùng phát vừa qua giữa hai miền Nam Bắc Hàn.

        Đây quả thật là chính sách "ngoại giao pháo hạm" theo kiểu Thế kỷ 21.

        Năm nay, tàu George Washington cũng đã từng vào vùng biển này, theo sau căng thẳng của vụ tàu chiến Cheonan của Nam Hàn bị đánh chìm hồi tháng Ba mà nhiều người cho là do miền Bắc gây ra.

        Khi ấy, cũng như bây giờ chiếc tàu đến để gửi ra thông điệp: vừa để trấn an miền Nam, vừa để răn đe miền Bắc.

        Đây cũng là động thái Hoa Kỳ làm nhiều lần để đối phó với các cuộc khủng hoảng thời Chiến tranh Lạnh và sau này.

        Trên nhiều phương diện, hạm đội các tàu sân bay của Hoa Kỳ vừa là phương tiện ngoại giao, vừa là một thứ vũ khí.

        Hải quân Mỹ từng tự hào khoe rằng cứ khi nào nổ ra khủng hoảng, câu hỏi đầu tiên của Tổng thống Hoa Kỳ luôn là: "Hàng không mẫu hạm gần nhất hiện ở đâu?"

        Ví dụ, Hoa Kỳ điều tàu sân bay nguyên tử USS Enterprise đến Vịnh Bengal để tỏ sức mạnh trong thời gian nổ ra cuộc chiến Ấn Độ với Pakistan năm 1971.

        Vào năm 1981, hàng không mẫu hạm Mỹ cũng vào gần bờ biển Libya và trong cuộc đối đấu, hai phi cơ của Mỹ đã bắn hạ hai máy bay chiến đấu Libya.

        Năm 1996, khi căng thẳng giữa Bắc Kinh và Đài Bắc lên cao, Tổng thống Bill Clinton đã điều hai hàng không mẫu hạm vào vùng biển đó.

        Trong suốt thập niên 1990, khi xung khắc với chế độ Saddam Hussein tăng độ nóng, Washington đã tỏ thái độ rằng họ rất nghiêm túc về tình hình bằng cách gửi tàu sân bay vào vùng Vịnh Ba Tư, có lúc cả ba chiếc.

       Gây niềm ghen tỵ

        Không nước nào có nhiều hàng không mẫu hạm như Hoa Kỳ.

        Nếu có dịp lên tàu, bạn hẳn sẽ được mời lên đài chỉ huy để gặp thuyền trưởng. Sĩ quan này sẽ khoa tay múa chân chỉ về hướng sàn sân bay rất lớn để nói rằng diện tích bốn acres đó chính là "lãnh thổ Hoa Kỳ" được "khoanh lại, gửi đi" ra các đại dương nhằm chuyển thông điệp của Washington.

        Cũng vì lý do đó, các cường quốc đang nổi như Ấn Độ và Trung Quốc hiện suy tính nghiêm túc về cách xây dựng hàng không mẫu hạm của riêng họ.

        Nhưng liệu Bình Nhưỡng có hiểu hết thông điệp Washington gửi về phía họ lần này?

        Có vẻ như lần ra khơi trước của tàu George Washington không tạo hiệu ứng mong muốn. Vậy lần này nó có đủ sức làm Seoul yên tâm không?

        Có nhiều chủ đề tế nhị tại đây. Bắc Kinh đã than phiền về chuyến hải hành của chiếc tàu Mỹ. Lần trước họ đã làm được chuyện thay đổi kế hoạch của tàu George Washington.

(So với tàu HSM Invincible của Anh thì tàu USS George Washington của Mỹ lớn gần gấp đôi)

        Trong giai đoạn cạnh tranh chiến lược giữa Hoa Kỳ và nước Trung Quốc đang lên, chiếc hàng không mẫu hạm có mặt ở Thái Bình Dương là một biểu tượng quan trọng.

        Đây là chỉ dấu rằng Hoa Kỳ quyết tâm muốn duy trì sự hiện diện của mình.

        Cùng lúc, đang có cuộc tranh luận nóng về tầm quan trọng trong kế hoạch của Trung Quốc muốn phát triển tên lửa đạn đạo được thiết kế chuyên để nhắm vào các hàng không mẫu hạm.

        Điều này giải thích vì sao Washington sững người khi một tàu ngầm Trung Quốc bất chợt nổi lên ngay gần nhóm hàng không mẫu hạm đang tập trận ở phía Nam Nhật Bản năm 2007.

Nick Childs
Phóng viên quốc phòng BBC